Projektowanie instalacji kanalizacyjnych
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Produkt | InstalSystem 5 |
| Typ artykułu | LEKCJA PROJEKTOWANIA |
| Ostatnia aktualizacja | 2024-09-26 |
Zakres lekcji
Artykuł prezentuje podstawową ścieżkę projektowania wewnętrznej instalacji sanitarnej kanalizacji grawitacyjnej, w zakresie od przyborów sanitarnych do wylotu ścieków z budynku.
Potrzebne moduły i konfiguracja programów
- Pakiet InstalSystem 5 zawierający moduł:
- Instalacje kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej
Filmy powiązane z tematyką artykułu
Wskazane filmy poruszają tematykę omawianą w tym artykule, nie stanowią natomiast nagrania przebiegu lekcji.
Plik projektu
Plik projektu wykorzystywany w tej lekcji: Kanalizacja grawitacyjna w budynku mieszkalnym (przykład do lekcji).
Stan początkowy
Załączony plik zawiera komplet danych domyślnych pobranych z szablonu. Strukturę budynku opracowano na podstawie podkładów w formacie DWG. Na pierwszej kondygnacji znajdują się Przybory sanitarne.
Kroki do wykonania
Otwarcie nowego pliku projektu
- Tworząc nowy projekt wybrać z listy szablon zawierający dane domyślne dla kanalizacji,
- (alternatywnie): Wczytać istniejący plik ze strukturą budynku - minimum, to poprawne rzędne i grubości stropów. Jeżeli projekt był przygotowany w konfiguracji nie zawierającej kanalizacji, zaimportować dane ogólne kanalizacji z właściwego szablonu.
Więcej informacji na ten temat: Pliki szablonów
Edycja danych ogólnych projektu
Włączyć zakres projektu: Instalacje kanalizacji sanitarnej.
Zweryfikować dane mające istotny wpływ na geometrię systemu kanalizacji, unikalne dla każdego projektu:
- Domyślne zagłębienie ujścia ścieków względem poziomu zero projektu, gdzie status "(dobierz)" oznacza - pozwól programowi określić najwyższą wartość, osiągając wymagane spadki,
- deklaracje grubości podłóg (warstw położonych na płycie stropowej) na poszczególnych kondygnacjach - UWAGA!, może to wpłynąć na już wykonane lub planowane projekty innych branż na tym pliku. Przybory kanalizacyjne posadowione są na podłodze lub w ustalonej odległości od jej powierzchni.
Dalsza korekta danych ogólnych może być konieczna, gdy zaczynamy pracę na pliku przygotowanym w konfiguracji nie mającej modułu kanalizacyjnego i nie dysponujemy dedykowanym szablonem projektu:
- W zakładce Instalacje kanalizacji sanitarnej uzupełnić:
- Normy i opcje obliczeń:
- W zakładce Norma obliczeniowa należy wybrać odpowiednią dla danego rynku, na który zostaje zaprojektowany obiekt,
- Rodzaj budynku,
- Spadki minimalne uzupełnić zgodnie z wymogami projektu i obowiązującymi przepisami,
- Wybrać domyślny kierunek dla Sposób prowadzenia podejść,
- Dla wybranego kierunku, określić domyślną wartość Odległość od podłogi punktów włączeń do pionu - propagowaną do wszystkich kondygnacji w projekcie, gdzie następnie może byc indywidualnie zmieniana,
- Projektowy stopień wypełnienia działek.
- Normy i opcje obliczeń:
- W zakładce Instalacja rozprowadzająca uzupełnić Typy i dane domyślne dla każdego elementu z zakresu,
- Domyślny typ rur: Kanalizacja / Wentylacja kanalizacji dla poszczególnych umiejscowień działek,
- Domyślne sposoby realizacji połączeń - listy wyboru zależą od zawartości katalogów rur domyślnych dla właściwego umiejscowienia,
- Typy domyślne: Inne elementy.
- Przypisać w tabeli Przybory sanitarne dane w zakresie:
- Dla każdego elementu Przybór określić Domyślny typ, Typ odbiornika wody oraz Domyślny system podłączeń,
- System podłączeń pozostałych przyborów sanitarnych - wybór wspólny dla pozostałych typów przyborów.
- Edycja danych projektu w sekcji Zarządzanie kondygnacjami dla kondygnacji z siecią odpływową,
- Określić wymaganą wartość ΔHdz,WK - Domyślna odległość działek wentylacji kanalizacji od sufitu,
- Punkt przejścia pionu w sieć - ustawić dla kondygnacji z siecią odpływową. Wybrać wymagany wariant. Dla przypadków: "W zadanej odległości poniżej górnego stropu" oraz "W zadanej odległości poniżej dolnego stropu" określić Odległość punktu przejścia pionu w sieć. Wybory "Pod dolnym stropem kondygnacji" oraz "W zadanej odległości poniżej dolnego stropu" są odpowiednie dla przypadków, gdzie sieć odpływowa jest zlokalizowana pod stropem najniższej kondygnacji, np. w gruncie poniżej budynku.
- Sposób prowadzenia podejść - zmienić, jeśli na danej kondygnacji wartość jest inna, niż ustalona w danych ogólnych powyżej,
- Odległość od podłogi punktów włączeń do pionu - wartości ujemne oznaczają umieszczenie węzłów na pionach w szachtach instalacyjnych wewnątrz podłogi lub stropu, co może być konieczne dla utrzymania właściwych spadków z nisko położonych wylotów z przyborów.
Edycja instalacji i jej danych
Edycja struktury instalacji
- Wstawić przybory sanitarne, jeżeli nie ma ich w pliku np. po wcześniej wykonanym projekcie instalacji wodociągowej Więcej informacji na ten temat: Edycja instalacji - wodociąg.
- Wstawić elementy Pion oraz uzupełnić ich najważniejsze dane w oknie Tabela danych:
- W zależności od przeznaczenia elementu Pion zadeklarować odpowiedni typ w polu Typy działek. Zdefiniować dodatkowe parametry dla podwójnych pionów (Kanalizacja sanitarna + Wentylacja kanalizacji): Odstęp osi rur, Automatyczne tworzenie wentylacji obejściowej.
- W polu Elem. zakończenia pionu ustalić sposób zakończenia działek na kondygnacji kończącej element Pion:
- Dla pionu ściekowego należy wybrać element wentylujący (np. Rura wywiewna), pozostawienie opcji Brak oznacza zamiar późniejszego dołączenia kolektora wentylacyjnego,
- Pion wentylacyjny należy zakończyć elementem wentylującym lub zadeklarować dołączenie do pionu ściekowego.
- W sekcji Położenie zadeklarować zakres kondygnacji dla Pion.
- Wykonać niezbędne kroki do utworzenia elementu Pion z przesunięciem (różne współrzędne XY na różnych kondygnacjach). Więcej informacji na ten temat: [pionów kanalizacyjnych z przesunięciem].
- W wielu przypadkach wentylacji obejściowej należy zmienić konstrukcję wewnętrzną pionów. Osiąga się to poprzez modyfikację danych pionów: rodzajów rur wewnątrz, deklaracji elementów u szczytu pionu, deklaracji połączeń wewnętrznych itp.Tabela danych pozwala na wybór typu pionu.
Należy określić wszystkie niezbędne punkty. Niektóre dane geometryczne (odległości pomiędzy połączeniami wewnętrznymi) mają wartości domyślne, lecz mogą one nie pasować do wszystkich przypadków i często wymagają ręcznej korekty na podstawie obserwacji modelu 3D.
Dla elementów Pion z wentylacją obejściową (zaznaczony checkbox Automatyczne tworzenie wentylacji obejściowej w oknie Tabela danych elementu) zweryfikować i w razie potrzeby zmienić następujące parametry:- Zaznaczyć checkbox Pośrednie połącz. wentylacyjne,
- Ustawić wartość w polu Odl. od stropu pośrednich poł. wentylacyjnych,
- Zweryfikować wartość w polu Rzędna dolnego włącz. went. do kan.
- (Opcjonalnie) zadeklarować liczbę > 0 w polu Liczba kond. z dodatkowym pionem (licząc od najniższej kondygnacji).
Program pozwala na utworzenie kilku schematów wentylacji obejściowej. Należy pamiętać, iż wszelkie zmiany wewnątrz pionów są deklarowane za pomocą danych pionów (nie jest możliwa graficzna edycja). Po wstawieniu i podłączeniu rury wentylacyjnej do rury kanalizacyjnej, może być wymagana ręczna korekta rzędnych.
Przykładowe pliki z różnymi schematami wentylacji obejściowej można znaleźć w artykule Kanalizacja grawitacyjna - wentylacja obejściowa
- Wstawić Ujście ścieków sanitarnych i zweryfikować jego położenie w modelu,
- Połączyć przybory z elementami Pion poprzez Działka kanalizacji. UWAGA! W kanalizacji element ten zawsze składa się z tylko jednego odcinka. Jeżeli sytuacja projektowa wymaga użycia, dla połączeń prostopadłych, kształtek o kątach odejścia odgałęzienia innych niż 90 stopni, należy je zadeklarować w oknie Dane ogólne na zakładce Typy i dane domyślne w sekcji Domyślne sposoby realizacji połączeń, a połączenia elementów typu Działka kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej rysować jako prostopadłe (nie stosować "fazowania" na rysunku rzutu).
- W przypadku gdy Działka ma być podłaczona na wysokości innej, niż domyslna, należy zmienić Sposób deklaracji punktu włączenia do pionu na Zdefiniowana przez użytkownika, wtedy można ręcznie wpisać wartość Odległość od podłogi punktu włączenia do pionu.
Uwaga: Rekomendujemy deklarowanie wartości Odległość od podłogi punktów włączeń do pionu jako domyślnej w oknie Dane ogólne dla najniżej wpinanego podłaczenia (np. dla elementu Ustęp) i ręcznej modyfikacji przy innych wysokościach włączeń. - Na kondygnacji, na której wstawiono Ujście ścieków sanitarnych połączyć ten element z elementami Pion, tworząc w ten sposób kolektor ściekowy. Rzędne początku kolektora są dostosywane do wartości Punkt przejścia pionu w sieć. Jeśli rzędna elementu Ujście ścieków sanitarnych została narzucona ręcznie i jest mniejsza niż minimum wymagane do osiągnięcia wymaganych spadków, program może wygenerować dodatkowy odcinek pionowy instalacji.
- Jeżeli położenie i wyposażenie pomieszczeń na każdej kondygnacji jest takie samo, można skopiować powtarzalne części instalacji na inne kondygnacje używając Utwórz kopię zaznaczonych elementów na kondygnacji powyżej lub Utwórz kopię zaznaczonych elementów na wielu kondygnacjach.
- Wstawić wymagane elementy z zakresu Armatura w oknie Edytor 2D lub Widok 3D, mogą to być elementy jak Obejście, Zawór zwrotny do ścieków, Rewizja i podobne.
Wybrać Typ z dostępnych katalogów i jeśli potrzeba, dostosować Kąt obrotu.
Weryfikacja poprawności struktury instalacji.
- Zweryfikować poprawność połączeń elementów instalacji korzystając z funkcji Sprawdź połączenia (Skrót: Shift + F2).
Uwaga: W celu uniknięcia tworzenia pionowych odcinków można zwiększyć Spadek maksymalny podejścia do przyboru lub jego najdłuższej działki składowej.
- Zweryfikować poprawność struktury instalacji i wykryć kolizje z innymi instalacjami korzystając z Widok 3D. W razie potrzeby włączając widok innych zakresów edycji, zalecane jest wyłączenie widoczności ścian
- Wstępnie zweryfikować pionowy przebieg działek w modelu (obliczenia mogą ten stan zmienić).
- Narzucić w razie potrzeby: rzędne końców działek (uważając na ograniczenia wynikające z ich podłączenia do innych elementów), rzeczywiste spadki działek.
UWAGA! Po takich zmianach należy powtórzyć weryfikację.
Edycja danych elementów instalacji
- Zweryfikować i skorygować specyficzne dla kanalizacji dane przyborów (DU, średnica wylotu),
- W razie potrzeby zweryfikować i skorygować dane działek inne niż domyślne (typ rury, narzucenie średnicy, umiejscowienie),
- (Opcjonalnie) Jeśli potrzeba, zmienić sposób realizacji wybranych węzłów działek na inny niż domyślny dla danej sytuacji projektowej. Zmiany należy dokonać w oknie Tabela danych dla elementu Węzeł.
Wykonanie obliczeń
- Jeżeli kontrola połączeń nie wykazała błędów, wywołać obliczenia Instalacje kanalizacyjne za pomocą ikony
znajdującej się w sekcji Obliczenia na pasku narzędzi. Obliczenia ostatecznie ustalają pionowy przebieg działek. - Po wykonanych obliczeniach można ręcznie korygować pionowy przebieg sieci w następujący sposób:
- Narzucając odpowiednie wartości w oknie Tabela danych dla elementu Działka kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej w polach: Spadek rzeczywisty, Rzędna 1. punktu działki, Rzędna 2. punktu działki.
- Dzieląc wybrane działki na części i odpowiednio modyfikując ich dane.
Zalecane jest wprowadzanie tego typu zmian stopniowo i obserwowanie ich wpływu na instalację, ponieważ zmiana w jednym punkcie sieci po obliczeniach może w istotny sposób zmienić ułożenie większej jej części.
- Uwaga! Program określając pionowy przebieg działek nie przekracza wartości narzuconej w polu Spadek maksymalny w oknie Dane ogólne na zakładce Normy i opcje obliczeń. Wartość ta jest również automatycznie propagowana do danych wszystkich działek. W razie różnicy rzędnych między końcem obliczanej działki a działką lub ujściem ścieków, do których następuje połączenie, generowana jest automatycznie dodatkowa działka pionowa. W celu uniknięcia powyższego, należy zezwolić na ułożenie działki z większym spadkiem: zwiększyć indywidualnie dla danej działki wartość w polu Spadek maksymalny w oknie Tabela danych i przeliczyć projekt ponownie.
Weryfikacja wyników
- Po obliczeniach należy wizualnie zweryfikować ułożenie sieci w oknie Widok 3D.
- Jeżeli obliczenia zakończą się chociaż z jednym błędem, wyników nie można uznać za prawidłowe.
- Wprost na rysunkach można zweryfikować dobrane średnice działek i kształtki
- Jeżeli w projekcie został wykorzystany katalog dostarczający wizualizację kształtek, można ją wykorzystać do oceny poprawności doboru kształtek w węzłach działek.
W tym celu należy włączyć wizualizację kształtek w oknie Dane ogólne na zakładce Opcje rysowania lub używając ikony Widoczność elementów instalacji w oknie Widok 3D.
Uwaga! Wizualizowane są tylko węzły z poprawnie dobranymi wszystkimi wymaganymi kształtkami, czyli węzły, dla których w oknie Diagnostyka nie ma żadnych komunikatów ostrzeżeń. W razie potrzeby można włączyć wizualizację węzłów z ostrzeżeniami o przekroczeniu tolerancji kąta, wtedy takie węzły będą wyświetlane w innym kolorze.
- Inne formy prezentacji wyników obliczeń to: etykiety elementów i tabele wyników Więcej informacji na ten temat: Prezentacja wyników obliczeń
Wygenerowanie rozwinięć
Wykonanie rozwinięcia nastąpi automatycznie. Więcej informacji na ten temat: Automatyczne generowanie rozwinięć instalacji.
Etykieta z listą kształtek może zostać dodana do każdego elementu Węzeł.
Uwaga: Po uzyskaniu rozwinięcia, armatura może być wstawiana ręcznie na wszystkie działki na arkuszu rozwinięcia, co może być dobrym rozwiązaniem przy działkach pionowych.
Przygotowanie rysunków do wydruku/eksportu
- Aby na wydruku graficznym uzyskać wyniki dla działek i węzłów instalacji, należy wstawić etykiety Więcej informacji na ten temat: Przygotowanie rysunków do eksportu/wydruku
- Gotowe rysunki można wydrukować lub wyeksportować Więcej informacji na ten temat: Eksport / wydruk wyników i rysunków
BIM - Eksport instalacji do modelu IFC
Określić wymagane ustawienia i wykonać eksport instalacji za pomocą ikony „Eksport pliku IFC” na pasku „Narzędzia główne” w zakładce „Wydruk i eksport” ', na aktywnym zakresie edycji „Wydruk”.
Więcej informacji na ten temat: BIM - Eksport danych instalacji i konstrukcji z projektu do modeli IFC.